04 september 2015

De kracht van woorden

Er rollen heel wat boeken door ons huis. Er is geen kamer waar zich geen boeken bevinden en de werking van al die verhalen om ons heen zijn rustgevend.
Roelof heeft zich via de boeken van de grijze jager naar een van mijn favoriete verhalenvertelsters Robin Hobb gelezen.
En daar waar ik me kan verheugen vanwege haar net uitgekomen nieuwe boek over Fitz maakt Roelof bladzijde voor bladzijde kennis met deze hoofdpersoon.
Hij heeft net het eerste deel Moordenaarsleerling uitgelezen. Ik leg nu het tweede deel voor hem klaar. Ik blader langs de bekende verhalen en lees dan voorin die woorden die vandaag voor me bedoeld zijn:

"Wat moet ik dan doen?"
Burrich reageerde verrast, alsof hij gewekt was uit een dutje. 'Wat we hebben gedaan. Wachten. Eten. Rusten. Er je gemak van nemen. En maar zien wat er gebeurt. Is dat zo verschrikkelijk?'
Ik negeerde die vraag. 'En als ik niet beter word? Als alles zo blijft, en ik elk moment last kan krijgen van trillingen of een toeval?'
Het duurde even voordat hij antwoord gaf. 'Leer er mee leven. Veel mensen moeten met ergere dingen leven. De meeste tijd ben je helemaal in orde. Je bent niet blind. Je bent niet verlamd. Je hebt je verstand nog helemaal bij elkaar. Stop jezelf te beoordelen aan de hand van wat je niet kunt. Waarom denk je niet eens na over alles wat je nog hebt behouden?'
Wat ik heb behouden? Behouden? Mijn woede ontvlamde weer
..
[heel veel beklag en razernij] 
'Wat vindt u dat ik moet doen?' Vroeg ik nederig. Noch de vraag, noch die nederigheid ging mij gemakkelijk af.
'Genezen,' antwoordde hij na een paar tellen 'neem de tijd om te genezen. Dat kan niet worden geforceerd.'

Neem de tijd.
Tijd.




08 augustus 2015

Leeg

Al een paar dagen start ik af en toe het berichtencentrum van mijn blog op. Er flikkert een blauw blokje op een leeg blad. Ik weet het niet. 
Zelfs tekenen lijkt te ingewikkeld. Ik kleur, dat dan weer wel.
Complexe tekeningen waar ik mijn aandacht goed bij moet houden. Mindfullnes tijdens het kleuren. 

16 juli 2015

Vakantie is hard werken

Vakantie is voor veel mensen een heerlijke oase temidden van het leven. Wat vakantiestress daargelaten is het vooral bedoeld om het fijn te hebben.

Ik vind vakantie hard werken. Stemmingsstoornissen als een depressie neem je namelijk gewoon net zo goed mee op vakantie dan wanneer je thuis bent. Ik ben niet depressief van mijn werk. Wel depressief op mijn werk. En depressief thuis, tijdens feestdagen en ook tijdens de vakantie. Het gaat net zo goed of slecht zoals thuis. Zo ook voor een stressstoornis. Je neemt jezelf altijd mee.

Er komen nog wat uitdagingen bij: een vreemde omgeving, weinig tot geen dagritme, het als gezin samen zijn en samen doen en weinig veiligheid van het bekende of de voor mij bekende vluchtheuvels.

Met een gezin staat voor mij het welzijn van mijn kinderen voorop. En dus ook dingen doen die kinderen leuk vinden. (In balans met ook tijd voor ons samen, rustig niets doen en educatief en cultureel verantwoorde uitstapjes maken 😎)
Dat wat kinderen leuk vinden gaat vaak gepaard met onrust, lawaai, veel gedoe en geren. Heerlijk wanneer je 11 en 8 (bíjna 9 mam!) bent.

Ik ben bij voorkeur graag thuis. Daar waar ik mijn omgeving goed ken, weet hoe ik me van gespannen weer wat kan ontspannen en waar ik me veilig voel.
We gaan voor het derde jaar achtereen naar een fijne en favoriete plek van ons: de Liniehutten in Woudenberg. Een mengeling van bunkerachtige hutten met onder andere een heerlijke bedstee, geen tv maar wel vloerverwarming, een grote extra gemeenschappelijke ruimte (met wifi) en vooral veel gras en veld en koeien. En ruimte.
Inclusief bomen voor de hangmat.

Hier voel ik me veilig en overzichtelijk genoeg.
Ik teken en kleur, lees, kan in de hangmat en bovenal, bovenal zijn we als gezin samen. 

Samen zijn is fijn. Samen op vakantie zijn is ook fijn.
Maar vergis je niet: op vakantie is het hard werken.



04 juli 2015

Elk moment opnieuw

Het is nu anderhalf jaar terug dat mijn moeder overleed. Ons hele huis en mijn omgeving zit vol met herinneringen aan haar. Dit warme weer had het haar, als hartpatient, heel moeilijk gemaakt. Hoe ze binnen gekluisterd zat om zo min mogelijk warmte te voelen of te ervaren.
Maar overal zie ik kleine reminders aan haar. Aan wat ze deed, hoe ze er voor onze jongens was en hoe grappig en lief ze kon zijn.

Het leven met iemand met een progressieve hartziekte als hartfalen is niet gemakkelijk. Het leven mèt een hartziekte is nog veel moeilijker. Niet weten of je de volgende morgen nog wakker wordt, voelen dat je hoogtepunten in het leven van je kinderen en kleinkinderen gaat missen. Voor ons, om haar heen, was het vooral een groot wachten op het moment dat je vreest. Dat je altijd een beetje in je hoofd rekening houdt met het moment waarop.
En toen opeens was ze er niet meer.

Toen ze overleed zat ik midden op het hoogtepunt van een heftige crisis. En ze maakte zich -terecht denk ik- erge zorgen. Nu ik heel voorzichtig en héél langzaam wat opkrabbel is het gemis nog sterker voelbaar. Het verdriet dat ze stierf met mij als zorg. Dat ze niet mocht meemaken dat het weer wat beter gaat. Heel langzaam, stapjes vooruit en dan weer naar achteren.

Zoveel redenen voor gemis.
Zoveel dingen die me elke dag aan haar doen denken. Van de hete zon tot sneeuw, van alles wat roze is tot een elektrische fiets. Ik kan je vertellen: er rijden heel wat elektrische fietsen rond en roze is een kleur die je overal tegenkomt.

Dat mijn vader vandaag onderweg is en af en toe belt. De eerste keer wat verdrietig. 'Ik belde altijd naar mama, dus nu bel ik naar jou.' Hoe fijn ik dat vind en hoe verdrietig tegelijkertijd. Dat we haar nooit meer kunnen bellen.

Op onze kamermuur hangen vlinders. Al een paar jaar. Ze zijn geplakt met prittbuddies en zo af en toe valt er een vlinder naar beneden. 

We zien het hier als een kleine groet van mijn moeder. 
'Dag mam'
'Dag Janny'
'Hoi oma!'

21 juni 2015

Dirigent van je eigen orkest

Het kan bijzonder gecompliceerd zijn om 'iets' te hebben. Ik heb een aantal goede behandelaren in wie ik vertrouwen heb. Maar hoe je het ook wendt of keert, ik ben de dirigent van mijn eigen orkest. De muziek kan zijn geschreven door iemand anders, er kunnen heel wat stoeltjes tijdelijk niet bezet zijn en gaststerren zijn ook maar tijdelijke toevoegingen. Uiteindelijk zit ik nog steeds op de plek van de regie.

Ik voel het niet altijd zo en ik denk dat er ook echt tijden zijn waarop het wijs is om -tijdelijk- niet te dirigeren of mee te spelen. Uiteindelijk ben ik degene die medicijnen wel of niet gebruikt en die behandelaren wel of niet laat helpen. 

Het is een troostend beeld voor me. De gedachte dat ik hoe dan ook mijn eigen symfonie dirigeer. Zelfs al zie ik niet altijd het hele plaatje. Dan nog sta ik aan het stuur. Maat voor maat, slag voor slag.

10 juni 2015

De kracht van liefde

Kwetsbaar zijn we allemaal, maar soms ben je dat meer dan anders of meer dan anderen.
Ziek zijn maakt je kwetsbaar.
Maar ook houden van je geliefde, je kinderen, je familie.
We zijn allemaal kwetsbaar door de relaties en verbanden om ons heen. Houden van maakt kwetsbaar maar ook krachtig. Liefde geeft kracht.


de kracht van kwetsbaarheid


08 juni 2015

Een volle dag

Er zijn dagen die vol zitten met allerlei activiteiten, gesprekken, indrukken.
Vandaag was zo'n intensieve dag. Er zijn dagen waarop ik minder te tekenen heb :)


07 juni 2015

Wolvenjacht

Niet alles is zwaar. Niet alles is dofgeslagen.
Er zijn ook dagen dat we op wolvenjacht gaan. 
Op avontuur met mijn gezin!

02 juni 2015

Maar wat..


Tussen 2013 en nu is er veel veranderd.
Ik weet dat het beter is dan toen. Dat het beter werd dan toen. Dat ik veranderde, mijn wereld veranderde.

En toch bekruipt dit gevoel me vaak. Wat als het dit is. Dat het niet beter wordt dan dit.

Met mijn verstand kan ik beredeneren waarom ik me weer slechter voel: moedeloos. Maar mijn hart schreeuwt het soms er bovenuit: wat als dit het is!?
Dat het leven nu eenmaal zo is.

Geef me even een minuutje. 
Mijn hoofd moet mijn hart weer eens kalmeren.


Verdriet

Hoe ziet verdriet er uit?

30 mei 2015

Graven in mijn dagbeelden

Ik teken al meer dan twee jaar elke dag een -zoals ik het noem- dagbeeld. Mijn eigen visuele dagboek die laat zien wat ik deed, wat ik voelde en ook hoe mijn stemming daar op reageerde.
Ik vind het bijzonder om zo af en toe eens mijn eigen archief in te duiken. Om even met een diepe ademzucht wat terug in de tijd te duiken.
Vandaag deel ik graag de beelden van de afgelopen twee jaar-dagen. 

Wanneer je denkt: maar dan nog onthoud je niet alles? Dat klopt. Daarom is er bijna altijd nog een tweede 'extra versie' met nog wat toegevoegde tekst.

In de loop van de jaren is mijn stijl wat veranderd, is Paper (de briljante tekenapp van www.fiftythree.com) verder verfijnd en is er simpelweg ook gewoon tijd verstreken.

Twee jaar terug hing mijn wasgoed ook al buiten, zie ik net ;)





26 mei 2015

Mijn hoofd doet het wel

Het is er alleen wat vol zo tussen de buien door. ;)

Zie het zo: een hoofd vol met depressie is prima in staat om 'gewone dingen' te doen.
Maar dan wel tussen de buien door. Dus soms met wat vertraging en soms wat donkerder gekleurd. Maar op andere momenten volkomen helder en vrij van wolkenvelden.


22 mei 2015

Ramen en deuren

Een van de nare kanten van een psychische ziekte is de ontijdigheid ervan. Er was in mijn geval geen kenmerkend moment waarvan ik achteraf kan zeggen dat het tóen allemaal mis ging.
Het is een glijdend proces waarbij met kleine ministapjes telkens een stapje verder wordt gezet op de glijbaan van emoties.

Beter worden is net zo'n ingewikkeld proces. Er is niet een direct moment waarop het beter ging.
Wèl weet ik dat het beter met me gaat dan twee jaar terug, dan een jaar terug of een aantal maanden geleden.

Dat is aan de ene kant heel bemoedigend, maar aan de andere kant ook heel erg frustererend.
Het is als leven in niemandsland.

"Waar een deur sluit gaat een raam open. Vaak gebeurt dit gelijktijdig en markeert de afronding van het ene het begin van het andere. Maar soms duurt het even voordat er een raam open gaat en zit je gevangen in een leegte en volgt er een tijd waarin schijnbaar alles is beëindigd en niets anders ooit kan beginnen."


16 mei 2015

Pesten snijdt



Een posttraumatische stressstoornis heeft een grond. In mijn geval ligt een zware bodem bij mijn middelbare schooltijd. Je onveilig voelen, uitgesloten worden, uitgescholden; het trekt een zware wissel op degene die het overkomt.

Vanmorgen las ik een artikel dat in ieder geval aangeeft wat pesten op de lange termijn met je kan doen.

http://www.demorgen.be/wetenschap/pesten-snijdt-dieper-dan-mishandeling-a2312957/

Het helpt om te begrijpen wat je verleden met je kan doen. Of het heden.. Want pesten is van alle tijden. Het vormt je inderdaad, maar niet op de manier waarop mensen gevormd zouden moeten worden.

Ik ben dus niet gek dat ik gek ben! 

14 mei 2015

Plattegrond

Het feit dat ik schrijf, teken en dit nu ook deel geeft aan dat het al heel wat beter gaat. Dat er wat lucht ontstaan is in de dagen, weken. Langzaam, maar toch. Het gaat.

Het ingewikkelde is wel dat er voor het leven geen routebeschrijving klaar ligt.
Misschien maar goed ook. Dan staat me niets in de weg om mijn eigen route te beschrijven.


12 mei 2015

Hoe sterk je moet zijn om medicijnen te gebruiken

Medicatie..
Wanneer je medicijnen nodig hebt om weer lucht te krijgen in het leven is dat geen sinecure. Het is geen gemakkelijke stap om met medicatie te beginnen. Niet alleen vanwege je mogelijke afkeer van -alle- medicatie, maar ook omdat je heel erg sterk moet zijn om ze te blijven gebruiken.
De bijwerkingen zijn namenlijk geen pretje en daar weet ik het nodige van.
Helaas duurde het bij mij een hele tijd voordat er eindelijk een antidepressivum  aansloeg.

Wanneer je begint met medicatie begint het circus van bijwerkingen meteen. Het effect echter, laat 4 tot 6 weken op zich wachten. Daarna weet je of het 'iets' doet en kan er gekozen worden voor ophoging van de dosering, het nog een tijdje doorgebruiken om te merken wat het doet of dat er toch naar een ander middel moet worden gekeken. Waarbij het hele circus weer opnieuw begint. Als je al dan niet besluit sowieso te stoppen. En bijwerkingen van de stopzetting krijgt.

Waarbij ik een andere keer nog wel iets wil vertellen over hoop en over angst.

Medicatie maakt je niet gelukkig, het maakt je minder ongelukkig. Alsof je van zwaar in de min weer enigszins in neutraalstand kan komen te staan.

Ik barst van de bijwerkingen en de een is nog minder leuk dan de andere. Een van de ergste bijwerkingen waar ik last van heb is tinnitus. Een intens gepiep in mijn rechteroor. Altijd. Voor wie durft: dit is mijn piep. Dag en nacht.
Verder ben ik reuzeveel aangekomen, maakt de medicatie me extra moe en krijg ik gratis nog een aantal andere kleinigheidjes erbij.
Als je al geen depressie zou hebben, dan.. juist.

En toch....
Toch is het altijd nog beter dan heel ernstig depressief zijn.
Mijn psychiater vindt nog steeds - samen met mij - dat de bijwerkingen te prevaleren zijn boven de ernst van de anders aanwezige ziekte. Omdat zaad nu eenmaal alleen kan ontkiemen wanneer er voeding uit de bodem kan worden gehaald. Verdorde grond levert geen vruchtbare bodem.
De staat van minder ongelukkig zijn is nodig om vervolgens ook de andere therapien een kans van slagen te geven.










09 mei 2015

Hoe gaat het met je?

Hoe gaat het met je? Een volstrekt logische en ook betrokken vraag. Antwoord te geven is -eerlijk gezegd- complex. 

Het gaat beter dan een jaar terug en veel beter dan bijna twee jaar terug. Maar het is een lange weg waarin het niet elke dag beter is dan de vorige. Er zijn periodes die goed gaan en ook episodes die zwaar zijn.
Dat maakt de vraag niet minder gemeend en het antwoord niet minder om te geven.

Ik leerde om iets toe te voegen aan het antwoord: 'Het gaat op dit moment..'

Vandaag gaat het goed.
Dank je.





08 mei 2015

Waar ben je van?

Waar ben je er een van? Een volstrekt normale vraag in een dorp zoals waar ik woon.
Tegelijkertijd zijn er zoveel 'vans'.
Je bent 'van je ouders'
Je hoort wel of niet bij een partner
Je bent 'vanuit een woonplaats'
Je bent 'van een werkgever'

Maar je bent ook 'van jezelf''. Tenminste, dat ben je vaak.

Hier schrijf schreef ik veel over mijn werk en over wat me daarin opviel. In de afgelopen jaren schreef ik daar minder en minder.
Er is een duidelijk verschil tussen mijzelf een paar jaar terug en nu.

Maar als je te maken krijgt met een depressie is alles niet meer zo vanzelfsprekend.
Want die depressie..
Is die nu 'van jou' of niet? En als je minder werkt, maakt dat je ook minder waardevol? Wat vertel je wel en niet over je ziekte. Hoe lang 'mag' je ziek zijn en hoe ga je om met het vacuüm dat de ontijdigheid van een ziekte met zich meebrengt.

Een depressie en een stressstoornis; ik ben ze niet, maar ik heb ze wel.